Uitgelicht – Noord Vrij (2020)

Gevallen D.W.V.’ers herdacht

Door: Laura van Roemburg

Tijdens de oorlog komen vier D.W.V.’ers om het leven. Het verlies komt hard aan bij de voetbalclub en haar leden. De in 1912 opgerichte voetbalclub was een echte Nieuwendammer dorpsclub. Iedereen kende elkaar. In 1946 worden de vier herdacht met een gedenkteken. Voor de tentoonstelling Noord Vrij krijgen wij de herdenkingsplaquette in bruikleen. Wie waren deze D.W.V.’ers, die op de plaquette staan vermeld?

Mevrouw Helena van Braam-Donker

Mevrouw Helena van Braam-Donker is de echtgenote van D.W.V.-(ere)voorzitter Baart van Braam. Baart is een Buiksloter die zelf niet voetbalt, maar zeer betrokken is bij de club. Op de jaarvergadering van 8 mei 1942 wordt Baart, op verzoek van leden, tot erevoorzitter benoemd.

Op 17 juli 1943 helpen Baart en Helena een klant in hun sigarenzaak op de hoek van de Heimansweg/Jac. P. Thijsseplein als de geallieerden brisantbommen laten vallen boven Amsterdam-Noord. Doelwit is de bezette Fokker vliegtuigfabriek aan de Papaverweg. Dankzij de relatief onervaren Amerikaanse bemanningen komen de bommen echter terecht in de Vogelbuurt en de Van der Pekbuurt. Ook rondom de sigarenzaak van de familie Van Braam. Baart en zijn dochtertje worden bedolven onder het puin. Ze raken ernstig gewond maar overleven de ramp, mevrouw Helena van Braam komt te overlijden. Op 21 juli 1943 wordt zij begraven op de Noorderbegraafplaats (nu: De Nieuwe Noorder).

Arie Ellerbrak

Arie Ellerbrak wordt, samen met zijn broers, al jong lid van D.W.V.. In de vooroorlogse jaren behoort hij tot de D.W.V.-vriendenkring ‘The Standing Bridge’ en speelde in het tweede elftal.

Tijdens de oorlog werkt Arie bij de N.V. Hollandsche Draad- en Kabelfabriek, beter bekend als Draka. Hij wordt vandaar uit verplicht tewerkgesteld in Duitsland. Begin 1945 wordt hij gearresteerd door de Gestapo (Geheime Staatspolizei) en naar Halle getransporteerd. Sindsdien wordt niets meer van Arie vernomen. Zijn familie komt er tweeënhalf jaar later achter dat hij vermoedelijk, vlak na de bevrijding, aan tuberculose is overleden. Zijn begraafplaats is niet bekend.

Tip Ooms

Tip Ooms en zijn broers willen dolgraag voetballen bij D.W.V., maar van hun moeder mag dat pas na het behalen van hun MULO-diploma. Tip (afkorting van Tjeerd) is net vijftien jaar oud als hij zijn diploma haalt en onmiddelijk lid wordt van D.W.V.. Hij blijkt een groot technisch talent. Op 13 maart 1938 wordt hij, samen met zijn broer Klaas, kampioen van de tweede klasse.

Tijdens een razzia op het Stationsplein wordt Tip, bij gebrek aan Ausweis (een soort legitimatie ingevoerd door de Duitse bezetter), gearresteerd en getransporteerd naar Duitsland. Tip de Bruin, die op deze fatale dag samen met Tip Ooms naar de bioscoop is geweest, schrijft hier jaren later over:

“Van de film kan ik mij niets meer herinneren, alleen weet ik dat ik een naar voorgevoel kreeg tijdens de voorstelling. Deze angsten bleken juist, want toen wij buiten kwamen, was de Reguliersbreestraat afgezet door de Grüne Polizei. Was het nu toch met ons gebeurd Schoorvoetend zetten de biscoop-gangers zich in beweging. Ze werden in rijen opgesteld om afgevoerd te worden in klaar staande vrachtauto’s. „Wat doe je?”, vroeg ik Tip. „Ik probeer via het steegje naast de Cineac (toen een bioscoop tegenover Tuschinski) weg te komen”, zei mijn lotgenoot. „Daar zie ik geen moffen”, vervolgde hij. Ik had ondertussen richting Rembrandtplein gekeken en zag daar minder Grünen. Daardoor scheidden onze wegen.

Ik liep, met het angstzweet in mijn handen, richting plein. Op de hoek stond een stukje van de muur af een mof. Vlak bij hem legde ik mijn hand op zijn schouder en zei: „Darf ich mal bitte.” Hij deed een stapje naar voren en liet mij achter zijn rug passeren. Hoe je op zoiets komt, en dat het dan ook nog werkt, begrijp ik tot de dag van vandaag niet. Wel bleef mij bij dat ik daarna het wereldrecord 100 meter hardlopen heb verbeterd. Als een speer ging ik door de Reguliersdwarsstraat. Voor de zoveelste maal was ik de dans ontsprongen.

Die avond ging ik naar de Nieuwendammerdijk. Moeder Ooms, een weduwe, zat met haar twee andere zoons Klaas en Henk, rond de tafel voor de avondmaal. „Nee, Tip was nog niet thuis.” Ik vertelde hen het verhaal van die middag en zag, dat de angst hen bekroop. Er werd geïnformeerd de volgende dag en toen bleek al snel dat Tip naar Duitsland was afgevoerd. Het in en in tragische aan deze geschiedenis is, dat nooit iemand meer iets van hem heeft gehoord…”

De familie van Tip Ooms kwam pas jaren na de oorlog erachter dat Tip in een concentratiekamp aan dysenterie is overleden.

Cyriel Wittouck

Op 12-jarige leeftijd wordt Cyriel Wittouck lid van D.W.V. Zijn vrienden en clubgenoten vinden zijn Belgische voornaam maar moeilijk uit te spreken en noemen hem Charles. Cyriel speelt in het 2e/3e elftal bij de senioren.

Cyriel is werkzaam bij de electrozuur- en waterstoffabriek NV (Electro) aan de Distelweg, als opnieuw geallieerde bommen vallen op 28 juli 1943. Hoewel er diverse schuilkelders beschikbaar waren rondom het fabrieksterrein, schuilen Cyriel en zijn vriend Kees van Kuijk in een kuil langs de Distelkade. Ze komen beiden door bomscherven om het leven.

Deel dit bericht:

Share on facebook Share on twitter

Bronnen:

Bertels, L. Negentig jaar DWV, 1912-2002; van Nieuwendammer dorpsclub tot toonaangevende amateurvereniging. Een uitgave van DWV, oktober 2002.
de Bruin, T. (1995, 1 maart). Tip Ooms verdween halve eeuw geleden voor altijd. De Echo.