Unieke beelden mobilisatie Amsterdam-Noord

Door Paul Vonk

Amsterdam-Noord lag binnen de Stelling van Amsterdam. Net als op veel plaatsen in Nederland was de militaire aanwezigheid zichtbaar in de straten. Maar weinigen hadden nog een fototoestel in huis, zodat beelden van Amsterdam-Noord tijdens de mobilisatie zeer zeldzaam zijn. Echter in het fotoalbum van de familie Wiersum zijn er 2 foto’s uit 1939/1940 te vinden.

Moeder Wiersum had een fototoestel net als haar man die op Indië voer. Zij wisselden foto’s uit met haar echtgenoot. De familie woonde al sinds de oplevering van Tuindorp Nieuwendam rond het Purmerplein in de Beemsterstraat. Er zitten twee foto’s in die nu raadselachtig zijn omdat er geen namen van de geportretteerden bekend zijn. Op een foto staat een groep soldaten afgebeeld die zich liet portretteren tijdens de mobilisatie door een professionele fotograaf. Een van de dienstplichtigen houdt een bord vast met de tekst ”Hoe lang nog”.

Op de tweede foto marcheert een peloton mariniers door de Beemsterstraat. De familie weet niet waarom moeder die foto nam. Om te laten zien dat het menens was? Ook de mariniers – Noord was geen havenplaats. We kunnen vermoedens uitspreken dat ze gelegerd waren bij de Schellingwoude? Of marcheerden ze een rondje van en naar het Marinedepot bij het huidige Scheepvaartmuseum?

Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers binnen. Luchtlandingen bij Rotterdam en Den Haag, vliegvelden werden gebombardeerd, zware gevechten bij de Grebbeberg, Kornwerderzand en in Rotterdam rond de bruggen over de Maas. Op 14 mei capituleerde Nederland.

In Amsterdam-Noord was de oorlog meteen aanwezig. Op 10 mei weken vijf Fokker D21 jagers uit van het gebombardeerde Schiphol naar het zweefvliegveld Buiksloot, dat lag op het Hogeland bij Tuindorp Oostzaan. Ze zouden daar twee dagen hun basis hebben, waarna ze weer terugkeerden naar Schiphol. Vanaf Buiksloot werden missies van de verkenningseenheden, die vlogen vanaf het gehavende vliegveld Bergen (NH), ondersteund. Onder andere naar vliegveld Waalhaven in Rotterdam en de Grebbenberg.